Η «νύχτα των κρυστάλλων» του Ελληνισμού
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
Τα «Σεπτεμβριανά» ήταν τα δραματικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν την 6η και 7η Σεπτεμβρίου 1955, όπου Τούρκοι παρακρατικοί, οργανωμένοι από το βαθύ κράτος και την τουρκική κυβέρνηση, προκάλεσαν βίαια επεισόδια κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά καταστήματα, σπίτια, σχολεία και εκκλησίες.
Την αφορμή για την εκκίνηση του πογκρόμ έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, που αποδείχτηκε στη συνέχεια ότι ήταν σκηνοθετημένη από την τουρκική κυβέρνηση.
Το ιστορικό πλαίσιο καθοριζόταν εκείνη την εποχή από την κυπριακή κρίση, τον αντιαποικιοκρατικό αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου ενάντια στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Κατά τον Σαμπρί Γιρμπιμπέσογλου, Τούρκο στρατηγό, σε συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό «Tempo», «υπήρξε μια μεγαλειώδης (muhtesem) επιχείρηση ανορθόδοξου πολέμου που είχε απόλυτη επιτυχία».
Κύριος οργανωτής ήταν η Υπηρεσία Ειδικού Πολέμου που είχε συγκροτηθεί από αξιωματικούς που είχαν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ για μεθόδους ανορθόδοξου πολέμου το 1953. Μερικοί από τους εκπαιδευτές στα σχολεία αυτά, που φοίτησαν αξιωματικοί από τις χώρες τού μόλις τότε ιδρυθέντος ΝΑΤΟ, ήταν πρώην στελέχη των SS και της Ναζιστικής Αντικατασκοπίας.
Το κόστος για την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης ήταν μεγάλο. Μέσα σε λίγες ώρες, σαράντα πέντε ελληνικές κοινότητες καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν. Παρ' όλα αυτά, η μείωση του ελληνικού πληθυσμού ως συνέπεια των γεγονότων του 1955 υπήρξε περιορισμένη (10%), και αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους: στο ότι το γεγονός είχε το χαρακτήρα αιφνιδιασμού και τα αποτελέσματα φάνηκαν αργότερα, στο ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέβαλε προσπάθειες στην κατεύθυνση συγκράτησης της μετανάστευσης και επίσης στο ότι διατηρούνταν ακόμα ο κοινωνικός ιστός του Ελληνισμού της Πόλης.
Η εκδίωξη του μεγάλου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού συνέβη το 1964, κατόπιν εφαρμογής ενός πολύ καλά σχεδιασμένου προγράμματος από την Ειδική Επιτροπή Μειονοτήτων που ιδρύθηκε από τον πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού το 1962.
Η στάση των άλλων χωρών της Δύσης; Στάση σιωπής και ιδιαίτερα της Μ. Βρετανίας, της οποίας η ανάμειξη στην οργάνωση των Σεπτεμβριανών είναι πρόδηλη (π.χ. αναφορά σε έκθεση του 1954 περί της διατάραξης των ελληνοτουρκικών σχέσεων αν έσκαγε μια μικρή βόμβα στο σπίτι του Μ. Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, όπως και έγινε ύστερα από ένα χρόνο από πράκτορες των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών).
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΕΜΠ Νίκο Ουζούνογλου, πρόεδρο της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, «Η νύκτα τρόμου κατά της Ελληνικής Κοινότητας της Πόλης συνέβη όταν ο πρωθυπουργός στρ. Α. Παπάγος ήταν βαριά ασθενής και η κυβέρνηση διοικούνταν από τον Παν. Κανελλόπουλο και τον Στ. Στεφανόπουλο (υπ. Εξωτερικών που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο), ενώ ο βασιλιάς Παύλος βρισκόταν σε επίσκεψη στο Βελιγράδι.
Η αντίδραση υπήρξε εξαιρετικά χλιαρή και στην αρχή η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιλήφθηκε το μέγεθος της οργανωμένης επίθεσης κατά της ελληνικής κοινότητας που είχε σκοπό τον αφανισμό της. Στη συνέχεια, έπειτα από ένα μήνα, την περίοδο που αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πρωθυπουργός, η επίσημη στάση της Ελλάδος καθορίζεται από τις ΝΑΤΟϊκές της δεσμεύσεις, μην προβάλλοντας το γεγονός σε διεθνές επίπεδο και ουσιαστικά στη γραμμή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ John Foster Dulles, που με την επιστολή του της 20/9/1955 ζητούσε από τις δύο χώρες να ξεχάσουν το γεγονός στο βωμό της ενότητας κατά του σοβιετικού κινδύνου».
Κατά τον Βλάση Αγτζίδη, διδάκτωρα Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικό, «πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήλθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος ανατράπηκε από τους στρατιωτικούς και κατέληξε εν τέλει στην αγχόνη».
«Ο Μεντερές δήλωσε δημοσίως ότι τόσο η έκρηξη στο προξενείο της Θεσσαλονίκης όσο και το πογκρόμ ήταν προσχεδιασμένα από τον ίδιον και τα στελέχη του Κεμαλικού Κόμματος που είχε την εξουσία. Μια άλλη συνέπεια των Σεπτεμβριανών ήταν ότι, με αφορμή τα γεγονότα, ο τουρκικός στρατός επέβαλε την παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της Τουρκίας. Πολύτιμα στοιχεία για τη σκοτεινή εκείνη σελίδα προσκομίζει το βιβλίο του διαπρεπούς Ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη με τίτλο «Ο Μηχανισμός της Καταστροφής: Το Τουρκικό Πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο Αφανισμός της Ελληνικής Κοινότητας της Κωνσταντινούπολης».
«Η Δίκη που έγινε στη νήσο Πλάτη», σημειώνει ο κ. Ουζούνογλου, «έπειτα από την ανατροπή της κυβέρνησης του Αντνάν Μεντερές το 1960, υπήρξε μια δίκη συγκάλυψης, όπου όλος ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών συγκαλύφθηκε και όλη η υπαιτιότητα έγινε προσπάθεια να πέσει στον Α. Μεντερές, χωρίς βέβαια και αυτός να μην είχε κάποια πληροφορία για τη σχεδίαση των Σεπτεμβριανών, αλλά σίγουρα δεν ήταν αυτός ο κύριος οργανωτής των γεγονότων».
Τον Νοέμβριο του 2012 ανακοινώθηκε η ογκώδης έκθεση της Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας (2.000 σελίδες), που συντάχθηκε από Ειδική Επιτροπή Ερευνας για τα στρατιωτικά κινήματα της τελευταίας πεντηκονταετίας. Στην έκθεση αυτή υπάρχει ευρεία αναφορά στα Σεπτεμβριανά, με το χαρακτηρισμό ότι αποτελούν το πρώτο βήμα στη δράση, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, των ισχυρών παρακρατικών μηχανισμών της Τουρκίας. Αξίζει να αναφερθούν μερικά σημεία της Εκθεσης αυτής:
Στην εισαγωγή τονίζεται ότι η οργάνωση της επιχείρησης στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 αποτέλεσε έργο του μηχανισμού των προβοκατόρων, πρακτόρων και καταδοτών, στην προσπάθεια να στιγματιστούν οι μη μουσουλμανικές μειονότητες ως εσωτερικοί εχθροί. Γίνεται ευρεία αναφορά στην προβοκάτσια της τοποθέτησης βόμβας στο σπίτι του Μ. Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη και στις εντολές που δόθηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας, πριν από τις 6/9/1955, προς όλες τις αστυνομικές δυνάμεις της Πόλης, να μην παρέμβουν στα γεγονότα.
Ειδικά στην περίπτωση του Oktay Engin, του αυτουργού τοποθέτησης της βόμβας στη Θεσσαλονίκη, στη σελ. 145 του α’ τόμου της Εκθεσης αναφέρεται όλη η μετέπειτα «λαμπρή σταδιοδρομία» του ως κυρίου στελέχους των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, επιφορτισμένου μάλιστα μετά το 1961 με την παρακολούθηση των Ελλήνων της Πόλης. Ανοίγοντας μια παρένθεση, να τονίσουμε ότι το 1956 η τότε ελληνική κυβέρνηση ενέδωσε στις πιέσεις της τουρκικής και απελευθέρωσε τον Oktay Engin, με αποτελέσματα να διαφύγει στην Τουρκία. Και το χειρότερο: ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Μ. Παπακωνσταντίνου το 1993 πραγματοποίησε επίσκεψη αβροφροσύνης προς τον αναφερόμενο, όταν ήταν νομάρχης Νεβσεχίρ (Νεάπολη της Καππαδοκίας).
Στη σελ. 190 της Εκθεσης αναφέρεται ότι τα γεγονότα στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 αποτελούν την αρχή της αλυσίδας πλήθους παρακρατικών δραστηριοτήτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα γεγονότα: η σφαγή της πλατείας Ταξίμ (1/5/77), οι σφαγές στο Μαράς (19-26/12/78) και Τσορούμ (5-6/1980), τα γεγονότα κατά των αλεβιτών με την πυρπόληση του ξενοδοχείου «Madimak» στη Σεβάστεια (2/7/1993) και τα γεγονότα στη συνοικία Γκαζί της Πόλης (12/3/95), φθάνοντας μέχρι τη δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ (19/1/2007) και τη δολοφονία των χριστιανών εκδοτών στη Μελιτίνη (Μαλάτια, 18/4/2007).Αμέσως μετά τονίζεται ότι η Τουρκία είναι μια χώρα όπου υπάρχει πληθωρισμός των «μονάδων μυστικών υπηρεσιών» (istihbarat birimi enflasyonu) και γίνεται ειδική μνεία στην για πολλά χρόνια αμφισβητούμενη ύπαρξη της JITEM ως παρακρατικής οργάνωσης της Στρατοχωροφυλακής, στην οποία αποδίδονται πάρα πολλές δολοφονικές ενέργειες κατά πολιτών, των οποίων οι δράστες μένουν άγνωστοι.
Στην Εκθεση η ανάλυση της διαπλοκής στρατιωτικών και μυστικών υπηρεσιών είναι λεπτομερής που αξίζει ειδικής μελέτης και πρέπει να μεταφραστεί στα ελληνικά. Μια άλλη σημαντική αναφορά στην αναφερόμενη Εκθεση είναι ότι ο πυρήνας της Υπηρεσίας Ειδικού Πολέμου προέρχεται από αξιωματικούς που είχαν σταλεί σε ειδικό ΝΑΤΟϊκό σχολείο στις ΗΠΑ, το 1953. Οι αξιωματικοί αυτοί υπήρξαν οι κύριοι παράγοντες στα μετέπειτα στρατιωτικά κινήματα στη χώρα.
Το συμπέρασμα είναι ότι στην Εκθεση της Βουλής της Τουρκίας για τα στρατιωτικά κινήματα της περιόδου μετά το 1950, γίνεται δεκτό με σαφήνεια ότι το πογκρόμ στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 υπήρξε έργο του στρατιωτικού-πολιτικού βαθέος κράτους της χώρας, που στη συνέχεια προσδιόρισε την αντιδημοκρατική πορεία της χώρας για πέντε και πλέον δεκαετίες.
Το πλέον ενδιαφέρον ίσως, που επιβεβαιώνεται και από την Εκθεση της Βουλής της Τουρκίας, είναι τα αναφερόμενα σε άρθρο του ιστορικού ερευνητή Ρετζέπ Μαρασλί, που δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα «Agos»(10/3/2012) με τίτλο «Οι αρχιτέκτονες του Φόρου Βαρλικιού και των στρατοπέδων εργασίας Ασκαλε διδάχθηκαν από τους ναζί», που περιγράφει την επίσκεψη εργασίας σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στελεχών ασφαλείας και μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, στις αρχές του 1943. Μεταξύ της αποστολής υπήρχε και ο διοικητής του τμήματος μειονοτήτων της Γενικής Ασφάλειας, Σελαχαεϊτίν Κορκούντ. Το γεγονός ότι η οργάνωση των Υπηρεσιών Ειδικού Πολέμου στις ΝΑΤΟϊκές χώρες την περίοδο 1953-54 έγινε από πρώην στελέχη των SS και των ναζιστικών υπηρεσιών αποκαλύφθηκε στις αρχές του 1990, όταν κατέρρευσε το σοβιετικό σύστημα. Η παρατήρηση της εκπληκτικής ομοιότητας της Νύχτας των Κρυστάλλων, που οργανώθηκε και εκτελέστηκε από το ναζιστικό καθεστώς κατά της εβραϊκής μειονότητας στις 8-9/11/1938, και των Σεπτεμβριανών, που έγιναν στις 6-7/9/1955 στην Πόλη, με τα αναφερθέντα δεδομένα αποτελούν ένα ενδιαφέρον θέμα μελέτης για τους ερευνητές, που ενδεχομένως αποκαλύψει ενδιαφέροντα στοιχεία για τους σχεδιαστές των Σεπτεμβριανών.
more...
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
Τα «Σεπτεμβριανά» ήταν τα δραματικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν την 6η και 7η Σεπτεμβρίου 1955, όπου Τούρκοι παρακρατικοί, οργανωμένοι από το βαθύ κράτος και την τουρκική κυβέρνηση, προκάλεσαν βίαια επεισόδια κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά καταστήματα, σπίτια, σχολεία και εκκλησίες.
Την αφορμή για την εκκίνηση του πογκρόμ έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, που αποδείχτηκε στη συνέχεια ότι ήταν σκηνοθετημένη από την τουρκική κυβέρνηση.
Το ιστορικό πλαίσιο καθοριζόταν εκείνη την εποχή από την κυπριακή κρίση, τον αντιαποικιοκρατικό αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου ενάντια στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Κατά τον Σαμπρί Γιρμπιμπέσογλου, Τούρκο στρατηγό, σε συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό «Tempo», «υπήρξε μια μεγαλειώδης (muhtesem) επιχείρηση ανορθόδοξου πολέμου που είχε απόλυτη επιτυχία».
Κύριος οργανωτής ήταν η Υπηρεσία Ειδικού Πολέμου που είχε συγκροτηθεί από αξιωματικούς που είχαν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ για μεθόδους ανορθόδοξου πολέμου το 1953. Μερικοί από τους εκπαιδευτές στα σχολεία αυτά, που φοίτησαν αξιωματικοί από τις χώρες τού μόλις τότε ιδρυθέντος ΝΑΤΟ, ήταν πρώην στελέχη των SS και της Ναζιστικής Αντικατασκοπίας.
Το κόστος για την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης ήταν μεγάλο. Μέσα σε λίγες ώρες, σαράντα πέντε ελληνικές κοινότητες καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν. Παρ' όλα αυτά, η μείωση του ελληνικού πληθυσμού ως συνέπεια των γεγονότων του 1955 υπήρξε περιορισμένη (10%), και αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους: στο ότι το γεγονός είχε το χαρακτήρα αιφνιδιασμού και τα αποτελέσματα φάνηκαν αργότερα, στο ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέβαλε προσπάθειες στην κατεύθυνση συγκράτησης της μετανάστευσης και επίσης στο ότι διατηρούνταν ακόμα ο κοινωνικός ιστός του Ελληνισμού της Πόλης.
Η εκδίωξη του μεγάλου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού συνέβη το 1964, κατόπιν εφαρμογής ενός πολύ καλά σχεδιασμένου προγράμματος από την Ειδική Επιτροπή Μειονοτήτων που ιδρύθηκε από τον πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού το 1962.
Η στάση των άλλων χωρών της Δύσης; Στάση σιωπής και ιδιαίτερα της Μ. Βρετανίας, της οποίας η ανάμειξη στην οργάνωση των Σεπτεμβριανών είναι πρόδηλη (π.χ. αναφορά σε έκθεση του 1954 περί της διατάραξης των ελληνοτουρκικών σχέσεων αν έσκαγε μια μικρή βόμβα στο σπίτι του Μ. Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, όπως και έγινε ύστερα από ένα χρόνο από πράκτορες των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών).
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΕΜΠ Νίκο Ουζούνογλου, πρόεδρο της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, «Η νύκτα τρόμου κατά της Ελληνικής Κοινότητας της Πόλης συνέβη όταν ο πρωθυπουργός στρ. Α. Παπάγος ήταν βαριά ασθενής και η κυβέρνηση διοικούνταν από τον Παν. Κανελλόπουλο και τον Στ. Στεφανόπουλο (υπ. Εξωτερικών που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο), ενώ ο βασιλιάς Παύλος βρισκόταν σε επίσκεψη στο Βελιγράδι.
Η αντίδραση υπήρξε εξαιρετικά χλιαρή και στην αρχή η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιλήφθηκε το μέγεθος της οργανωμένης επίθεσης κατά της ελληνικής κοινότητας που είχε σκοπό τον αφανισμό της. Στη συνέχεια, έπειτα από ένα μήνα, την περίοδο που αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πρωθυπουργός, η επίσημη στάση της Ελλάδος καθορίζεται από τις ΝΑΤΟϊκές της δεσμεύσεις, μην προβάλλοντας το γεγονός σε διεθνές επίπεδο και ουσιαστικά στη γραμμή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ John Foster Dulles, που με την επιστολή του της 20/9/1955 ζητούσε από τις δύο χώρες να ξεχάσουν το γεγονός στο βωμό της ενότητας κατά του σοβιετικού κινδύνου».
Κατά τον Βλάση Αγτζίδη, διδάκτωρα Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικό, «πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήλθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος ανατράπηκε από τους στρατιωτικούς και κατέληξε εν τέλει στην αγχόνη».
«Ο Μεντερές δήλωσε δημοσίως ότι τόσο η έκρηξη στο προξενείο της Θεσσαλονίκης όσο και το πογκρόμ ήταν προσχεδιασμένα από τον ίδιον και τα στελέχη του Κεμαλικού Κόμματος που είχε την εξουσία. Μια άλλη συνέπεια των Σεπτεμβριανών ήταν ότι, με αφορμή τα γεγονότα, ο τουρκικός στρατός επέβαλε την παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της Τουρκίας. Πολύτιμα στοιχεία για τη σκοτεινή εκείνη σελίδα προσκομίζει το βιβλίο του διαπρεπούς Ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη με τίτλο «Ο Μηχανισμός της Καταστροφής: Το Τουρκικό Πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο Αφανισμός της Ελληνικής Κοινότητας της Κωνσταντινούπολης».
«Η Δίκη που έγινε στη νήσο Πλάτη», σημειώνει ο κ. Ουζούνογλου, «έπειτα από την ανατροπή της κυβέρνησης του Αντνάν Μεντερές το 1960, υπήρξε μια δίκη συγκάλυψης, όπου όλος ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών συγκαλύφθηκε και όλη η υπαιτιότητα έγινε προσπάθεια να πέσει στον Α. Μεντερές, χωρίς βέβαια και αυτός να μην είχε κάποια πληροφορία για τη σχεδίαση των Σεπτεμβριανών, αλλά σίγουρα δεν ήταν αυτός ο κύριος οργανωτής των γεγονότων».
Τον Νοέμβριο του 2012 ανακοινώθηκε η ογκώδης έκθεση της Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας (2.000 σελίδες), που συντάχθηκε από Ειδική Επιτροπή Ερευνας για τα στρατιωτικά κινήματα της τελευταίας πεντηκονταετίας. Στην έκθεση αυτή υπάρχει ευρεία αναφορά στα Σεπτεμβριανά, με το χαρακτηρισμό ότι αποτελούν το πρώτο βήμα στη δράση, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, των ισχυρών παρακρατικών μηχανισμών της Τουρκίας. Αξίζει να αναφερθούν μερικά σημεία της Εκθεσης αυτής:
Στην εισαγωγή τονίζεται ότι η οργάνωση της επιχείρησης στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 αποτέλεσε έργο του μηχανισμού των προβοκατόρων, πρακτόρων και καταδοτών, στην προσπάθεια να στιγματιστούν οι μη μουσουλμανικές μειονότητες ως εσωτερικοί εχθροί. Γίνεται ευρεία αναφορά στην προβοκάτσια της τοποθέτησης βόμβας στο σπίτι του Μ. Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη και στις εντολές που δόθηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας, πριν από τις 6/9/1955, προς όλες τις αστυνομικές δυνάμεις της Πόλης, να μην παρέμβουν στα γεγονότα.
Ειδικά στην περίπτωση του Oktay Engin, του αυτουργού τοποθέτησης της βόμβας στη Θεσσαλονίκη, στη σελ. 145 του α’ τόμου της Εκθεσης αναφέρεται όλη η μετέπειτα «λαμπρή σταδιοδρομία» του ως κυρίου στελέχους των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, επιφορτισμένου μάλιστα μετά το 1961 με την παρακολούθηση των Ελλήνων της Πόλης. Ανοίγοντας μια παρένθεση, να τονίσουμε ότι το 1956 η τότε ελληνική κυβέρνηση ενέδωσε στις πιέσεις της τουρκικής και απελευθέρωσε τον Oktay Engin, με αποτελέσματα να διαφύγει στην Τουρκία. Και το χειρότερο: ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Μ. Παπακωνσταντίνου το 1993 πραγματοποίησε επίσκεψη αβροφροσύνης προς τον αναφερόμενο, όταν ήταν νομάρχης Νεβσεχίρ (Νεάπολη της Καππαδοκίας).
Στη σελ. 190 της Εκθεσης αναφέρεται ότι τα γεγονότα στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 αποτελούν την αρχή της αλυσίδας πλήθους παρακρατικών δραστηριοτήτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα γεγονότα: η σφαγή της πλατείας Ταξίμ (1/5/77), οι σφαγές στο Μαράς (19-26/12/78) και Τσορούμ (5-6/1980), τα γεγονότα κατά των αλεβιτών με την πυρπόληση του ξενοδοχείου «Madimak» στη Σεβάστεια (2/7/1993) και τα γεγονότα στη συνοικία Γκαζί της Πόλης (12/3/95), φθάνοντας μέχρι τη δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ (19/1/2007) και τη δολοφονία των χριστιανών εκδοτών στη Μελιτίνη (Μαλάτια, 18/4/2007).Αμέσως μετά τονίζεται ότι η Τουρκία είναι μια χώρα όπου υπάρχει πληθωρισμός των «μονάδων μυστικών υπηρεσιών» (istihbarat birimi enflasyonu) και γίνεται ειδική μνεία στην για πολλά χρόνια αμφισβητούμενη ύπαρξη της JITEM ως παρακρατικής οργάνωσης της Στρατοχωροφυλακής, στην οποία αποδίδονται πάρα πολλές δολοφονικές ενέργειες κατά πολιτών, των οποίων οι δράστες μένουν άγνωστοι.
Στην Εκθεση η ανάλυση της διαπλοκής στρατιωτικών και μυστικών υπηρεσιών είναι λεπτομερής που αξίζει ειδικής μελέτης και πρέπει να μεταφραστεί στα ελληνικά. Μια άλλη σημαντική αναφορά στην αναφερόμενη Εκθεση είναι ότι ο πυρήνας της Υπηρεσίας Ειδικού Πολέμου προέρχεται από αξιωματικούς που είχαν σταλεί σε ειδικό ΝΑΤΟϊκό σχολείο στις ΗΠΑ, το 1953. Οι αξιωματικοί αυτοί υπήρξαν οι κύριοι παράγοντες στα μετέπειτα στρατιωτικά κινήματα στη χώρα.
Το συμπέρασμα είναι ότι στην Εκθεση της Βουλής της Τουρκίας για τα στρατιωτικά κινήματα της περιόδου μετά το 1950, γίνεται δεκτό με σαφήνεια ότι το πογκρόμ στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 υπήρξε έργο του στρατιωτικού-πολιτικού βαθέος κράτους της χώρας, που στη συνέχεια προσδιόρισε την αντιδημοκρατική πορεία της χώρας για πέντε και πλέον δεκαετίες.
Το πλέον ενδιαφέρον ίσως, που επιβεβαιώνεται και από την Εκθεση της Βουλής της Τουρκίας, είναι τα αναφερόμενα σε άρθρο του ιστορικού ερευνητή Ρετζέπ Μαρασλί, που δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα «Agos»(10/3/2012) με τίτλο «Οι αρχιτέκτονες του Φόρου Βαρλικιού και των στρατοπέδων εργασίας Ασκαλε διδάχθηκαν από τους ναζί», που περιγράφει την επίσκεψη εργασίας σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στελεχών ασφαλείας και μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, στις αρχές του 1943. Μεταξύ της αποστολής υπήρχε και ο διοικητής του τμήματος μειονοτήτων της Γενικής Ασφάλειας, Σελαχαεϊτίν Κορκούντ. Το γεγονός ότι η οργάνωση των Υπηρεσιών Ειδικού Πολέμου στις ΝΑΤΟϊκές χώρες την περίοδο 1953-54 έγινε από πρώην στελέχη των SS και των ναζιστικών υπηρεσιών αποκαλύφθηκε στις αρχές του 1990, όταν κατέρρευσε το σοβιετικό σύστημα. Η παρατήρηση της εκπληκτικής ομοιότητας της Νύχτας των Κρυστάλλων, που οργανώθηκε και εκτελέστηκε από το ναζιστικό καθεστώς κατά της εβραϊκής μειονότητας στις 8-9/11/1938, και των Σεπτεμβριανών, που έγιναν στις 6-7/9/1955 στην Πόλη, με τα αναφερθέντα δεδομένα αποτελούν ένα ενδιαφέρον θέμα μελέτης για τους ερευνητές, που ενδεχομένως αποκαλύψει ενδιαφέροντα στοιχεία για τους σχεδιαστές των Σεπτεμβριανών.
more...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου