Εναν πολύ… χαλαρότερο τρόπο αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης από αυτόν που ακολουθείται σήμερα, ο οποίος είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην αύξηση της ροής λαθρομεταναστών από τα σύνορα της χώρας μας, προτείνει το προσχέδιο προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Αξιόπιστη μεταναστευτική πολιτική». Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αποκαλύπτουν τι προβλέπει αυτό το τρισέλιδο πόνημα, που προς το παρόν παραμένει στο συρτάρι του Αλέξη Τσίπρα, ενδεχομένως για να γίνουν αλλαγές προκειμένου να μην προκαλέσει κύμα αντιδράσεων από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών. Κι αυτό γιατί περιλαμβάνει μια σειρά διατάξεων που διευκολύνουν την απόκτηση ιθαγένειας, περιορίζουν τις απελάσεις και αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης πολιτικού ασύλου, που κατά κόρον αιτούνται όσοι επιθυμούν να παραμείνουν, έστω και προσωρινά, στην Ελλάδα.
Παρά το γεγονός ότι οι συγγραφείς του πονήματος προσπαθούν να ωραιοποιήσουν το περιεχόμενό του, υποστηρίζοντας ότι η Κουμουνδούρου προσεγγίζει το «μεταναστευτικό ζήτημα» (σ.σ.: πουθενά δεν υπάρχει ο όρος «λαθρομετανάστευση») με «ευαισθησία και λογική», η κατεύθυνση είναι σαφής και στις τρεις κατηγορίες μεταναστών που αναφέρονται στο προσχέδιο.
1Μετανάστες που ζουν επί χρόνια νόμιμα στη χώρα και έχουν αναπτύξει ισχυρούς βιοτικούς δεσμούς με την ελληνική κοινωνία.
Στην περίπτωση αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας είτε με τη γέννησή τους στη χώρα μας, είτε με δήλωση των γονέων για τη δεύτερη γενιά μεταναστών και για τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο στην Ελλάδα, είτε με πολιτογράφηση. Οπως επισημαίνεται, μάλιστα, «τις δυνατότητες αυτές προέβλεπε ήδη με σχετική επάρκεια ο Ν. 3838/2010». Αυτό που δεν αναφέρεται είναι πως ο εν λόγω νόμος για την ιθαγένεια, που είναι γνωστός ως νόμος Ραγκούση, κρίθηκε αντισυνταγματικός από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του και αντικαταστάθηκε από νεότερη -και πιο αυστηρή- νομοθεσία.
Με την ίδια ρύθμιση «διασφαλίζεται στην πράξη η δυνατότητα μετατροπής των διάφορων τύπων αδειών σε άδειες επί μακρόν διαμενόντων», κατ’ εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας 103/2003. Η δυνατότητα αυτή έχει θεσπιστεί στην Ελλάδα από το 2006… «Ωστόσο», επισημαίνουν οι εμπνευστές του προγράμματος, «εδώ και περίπου δύο χρόνια τέτοιες άδειες, απαραίτητες σύμφωνα με τον νόμο για την πρόσβαση στην πολιτογράφηση, δεν εκδίδονται. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί αναγκαία την ενεργοποίηση αυτής της διαδικασίας και δεσμεύεται ότι θα διασφαλίσει την έμπρακτη εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας» (σ.σ.: αυξάνοντας προφανώς τον αριθμό των «επί μακρόν διαμενόντων» στο ελληνικό έδαφος).
2 Μετανάστες που, ενώ έχουν έρθει στη χώρα εδώ και πολλά χρόνια και είναι ενταγμένοι στον κοινωνικό ιστό, δεν διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα.
Πρόκειται για τους μετανάστες που είτε δεν κατόρθωσαν να υπαχθούν σε καθεστώς νόμιμης παραμονής, είτε, ενώ στο παρελθόν διέθεταν άδειες παραμονής, δεν μπόρεσαν να τις ανανεώσουν κι έτσι με συνοπτικές διαδικασίες μετατράπηκαν από «νόμιμοι» σε «παράνομους». Για την συγκεκριμένη κατηγορία, ο ΣΥΡΙΖΑ θα προωθήσει μεταβατική νομοθετική ρύθμιση (στα πρότυπα της Ισπανίας το 2005, λένε στην Κουμουνδούρου), που θα προβλέπει συγκεκριμένες προϋποθέσεις πρόσβασης ή επανόδου στη νομιμότητα, «οι οποίες θα μπορούν να καλύψουν ικανοποιητικό αριθμό ανθρώπων (σ.σ.: χωρίς να προσδιορίζεται αριθμητικά τι σημαίνει “ικανοποιητικός”) που έχουν μεταφέρει τη ζωή τους εδώ». Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται να μειωθεί από τα δέκα στα επτά χρόνια ο χρόνος για τη χορήγηση «άδειας εξαιρετικών λόγων» κι επίσης να μειωθεί περαιτέρω ο αριθμός των ενσήμων που απαιτούνται για την ανανέωση της άδειας διαμονής και να αποσυνδεθεί το ζήτημα ανανέωσης της άδειας διαμονής των προστατευόμενων μελών από την ύπαρξη συγκεκριμένου εισοδήματος.
3 Οι μετανάστες χωρίς χαρτιά.
Στην περίπτωση των μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα μας χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα το προσχέδιο της Κουμουνδούρου αναφέρει ότι «η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα υλοποιήσει την πρόβλεψη του Ν. 3907/2011, που επιτάσσει την καταγραφή των ανθρώπων αυτών με την αναβολή απομάκρυνσης, ο οποίος μέχρι σήμερα μένει στα χαρτιά». Μετά την ολοκλήρωση αυτού του πρώτου βήματος, «θα είμαστε σε θέση να διερευνήσουμε τις δυνατότητες είτε επαναπατρισμού είτε νομικής τακτοποίησης των μεταναστών χωρίς χαρτιά, εφόσον περάσουν πολλά χρόνια στη χώρα χωρίς να έχουν απελαθεί», επισημαίνεται στο προσχέδιο.
Ενδιαφέρον έχουν και οι αναφορές στους «αιτούντες άσυλο». Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ, πρόκειται για το 10% όσων βρίσκονται στη χώρα μας χωρίς χαρτιά και για αυτούς «η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα απαιτήσει την… κατάργηση του Δουβλίνου 2»… Επιπλέον, «θα θέσει τέρμα στην πρακτική των παράνομων απελάσεων» (σ.σ.: με ό,τι αυτό σημαίνει για τον αριθμό όσων θα παραμένουν επί μακρόν στην Ελλάδα). Ειδική αναφορά γίνεται και στους «πρόσφυγες πολέμου, οι οποίοι τυγχάνουν ειδικής προστασίας». Σε αυτούς θα δοθεί άσυλο ή επικουρικό καθεστώς προστασίας. Τονίζεται, πάντως, πως «μέχρι να επιστρέψουν στις χώρες τους θα παραμένουν σε κέντρα που θα εξασφαλίζουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης».

Περιμένουν αντιδράσεις
Οι τρεις βασικοί πυλώνες της μεταναστευτικής πολιτικής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνοδεύονται από μια προσπάθεια εξιδανίκευσης του σχεδίου της. «Στον αντίποδα μιας πολιτικής απάνθρωπης και αναποτελεσματικής, που ευτελίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, απενοχοποιεί τον νεοναζισμό, αναπαράγει και εκμεταλλεύεται ένα φτηνό, ανασφάλιστο εργατικό δυναμικό, ο ΣΥΡΙΖΑ χαράσσει μια στρατηγική που θα εγγυάται την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα κάνει πράξη την υπεράσπιση των αδυνάτων», αναφέρεται στο προσχέδιο που δημοσιοποιούν τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ». Το βασικό ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν όλα αυτά θα ανακοινωθούν και επισήμως με αυτή τη μορφή ή θα τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας, ώστε να μην προκαλέσουν αντιδράσεις από την κοινωνία, που θέλει αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου της λαθρομετανάστευσης.